Ανθολόγιο Σάμου

                                   Ο Επαμεινώνδας Σταματιάδης. Απ το «Μικρασιατικόν ημερολόγιον 1907», της Ελένης Σ. Σβορώνου.                    Ο Επ. Σταματιάδης γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1835. Τελείωσε το γυμνάσιο Αθηνών με γυμνασιάρχη τον διάσημο Γ. Γεννάδιο και την φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επανήλθε στη Κωνσταντινούπολη εργάστηκε σα γραμματέας στο μεγάλο κατάστημα του από τη μητέρα του παππού του Ν. Μαντσαβίνου, στη συνέχεια στο ασφαλιστικό γραφείο του Φωκά και πήρε μέρος σαν συντάκτης στη εφημερίδα «Βυζαντίδα». Στη συνέχεια ήρθε στη πατρίδα του τη Σάμο, όπου είχαν εγκατασταθεί οι γονείς του όπου άρχισε την σύνταξη   της Ιστορίας της Σάμου, λόγω όμως του πολιτικού σάλου διέφυγε στην Αθήνα, όπου έγινε συνεργάτης πολλών εφημερίδων και κυρίως του «Μέλλοντος», έκδωσε τον πρώτο τόμο των Σαμιακών, κι εκτός από διάφορες μεταφράσεις δημοσίευσε την «Βιογραφία των μεγάλων Ελλήνων διερμηνέων του Οθ. Κράτους», την «Ιστορική περιγραφή του ναού της Αγίας Σοφίας»

           Ξένα φυτά στο οικοσύστημα της Σάμου   Κάποιο καλοκαιρινό πρωινό πίνοντας το καφεδάκι μου στο κήπο της Σάμου με ρώτησε κάποιος φίλος μου, απ’ τα δένδρα του κήπου ποια είναι ντόπια και ποια ξένα. Απ’ ότι βλέπω του απάντησα, μόνο τα πεύκα κι η ελιά είναι ντόπια όλα τα υπόλοιπα είναι ξένα. Απ’ αυτή την κουβέντα βάλθηκα να ψάξω και να βρω ποια φυτά, απ’ τα ποιο κοινά, είναι ξένα κι από πού προέρχονται και ιδού.     Καλλιεργούμενα. Τα εσπεριδοειδή : περιλαμβάνουν διάφορα είδη του γένους Citrus , της Οικ. Ruttaceae , απ’ τα οποία τα κυριότερα είναι, η Πορτοκαλιά ( C . sinensis ), η Μανταρινιά ( C . reticulata ), η Λεμονιά ( C . limon ), η Νεραντζιά ( C . aurantium ), η Κιτριά ( C . medica ), η Φράπα ( C . lumia ), το Περγαμόντο ( C . aurantium var . bergamina ) και το K ουμκάτ ( C . japonicum ). Κατά την μυθολογία ο Ηρακλής έφερε απ’ την Λιβύη τα λεγόμενα μήλα των εσπερίδων, απ’ όπου πήραν και το όνομά τους. Προέρχονται απ’ την μεσοτροπική Ασία. O ι Έλληνες τα

                                                  Ο πλάτανος Ο πλάτανος είναι ένα δένδρο που το συναντάει κανείς σε κάθε γωνιά της πατρίδος μας. Δεν υπάρχει βρύση, υγρότοπος, ρεματιά, όχθη ποταμού και πλατεία χωριού που να μην κάνει εμφανή την επιβλητική παρουσία του. Στη Σάμο τον συναντάμε σχεδόν παντού και είναι από τα πιο χαρακτηριστικά φυτά της Σαμιακής και γενικά της Ελληνικής χλωρίδας. Είναι δέντρο φυλλοβόλο, ψηλό, ογκώδες, μεγαλοπρεπές, που ανήκει στο είδος Platanus orientalis.  Υπάρχει και η σπάνια ενδημική ποικιλία Platanus orientalis var. Cretica, Dode, κατά Καββάδα Διαπούλη, η οποία   συναντάται μόνο στην Κρήτη και είναι αειθαλής, με καμιά πενηνταριά δένδρα μόνο. Ευδοκιμεί σε υγρές περιοχές, στις όχθες ποταμών και λιμνών, στις ρεματιές, όπου υπάρχουν υπόγεια ρεύματα και γενικά σε μέρη με άφθονο νερό. Ίσως να μην υπάρχει άλλο δέντρο, εκτός απ’ την ελιά, που να συνδέεται τόσο στενά με την καθημερινή ζωή των προγόνων, όσο ο πλάτανος , κι αυτό ήταν η αφορμή να δημιουργηθ

  « Ου Γιώργ’ς τ’ Μάρκ’» και του αγροφύλακα το τουφέκι. Με το όνομα «ου Γιώρ’ς τ’ Μάρ΄κ’» ήταν γνωστός στο χωριό, το πραγματικό του ήταν Γεώργιος Τζανετής του Μάρκου προφανώς, επίσης ήταν γνωστός και με το παραγκώμι τρίλιας. Υπήρξε απ’ τους πολύ καλούς καραβομαραγκούς, ονομαστός και περιζήτητος στους ταρσανάδες του Όρμου του Αη-Σίδερη και αλλού ακόμα. Τον γνώρισα για πρώτη φορά εκεί κατά το 1945 με 1947 που άρρωστος πια, ψυχοπαθής, άκακος όμως και ακίνδυνος, ευχάριστος μπορεί να πει κανένας, επισκεπτόταν πολύ συχνά την περιοχή μας τον κάμπο που μέναμε τα καλοκαίρια. Μιλούσε συνέχεια ακόμα και μόνος του κι είχε σα μόνιμη επωδό «πέρδ’κις κι λαοί στ’ Κάπ’ του ματρί», που για να κάνουμε χάζι την επαναλαμβάναμε μεταξύ μας όχι μόνο εμείς τα παιδιά αλλά και οι μεγάλοι. Καλλίτερα γνώρισα το Γιώργη και γίναμε φίλοι, όταν το καλοκαίρι του 1963 εργαζόμουν σαν τομεάρχης δακοκτονίας στη Καλλιθέα. Εκεί ξεκαλοκαιριάσαμε,     είχε πολλές γνωριμίες απ’ όταν δούλευε στους ταρσανάδες του Αη-Σίδερ