Ανθολόγιο Σάμου

        Δυο τραγικές μέρες του 17 --   Μαραθόκαμπος.                                                                         Του Κώστα Τζανετή.    Ανήμερα τα Φώτα, Γενάρης του χίλια εννιακόσια δέκα εφτά. Είπαν πως θα τελείωναν όλα εκείνη τη χειμωνιάτικη βραδιά. Τ’ άκουσαν μερικοί στο καφενείο της κάτω ρούγας που σύχναζαν οι χωροφύλακες. Εκεί σαν δεν είχαν υπηρεσία έπιναν τα καφεδάκια τους και συζητούσαν για το μεγάλο και φοβερό ζήτημα που απασχολούσε, το Γιαγαδικό.    Ήταν όλοι τους πεισματωμένοι κι είχαν πάρει απόφαση να κάμουν το καθήκον τους, όπως έλεγαν, σαν άνδρες αληθινοί, να πάρουν το αίμα πίσω, γιατί είχαν χάσει στις συμπλοκές όχι λίγους από τους συναδέλφους του. Να εκδικηθούν μια για πάντα. Απόψε αύριο, χωρίς αναβολή. Έτσι είχαν ορκισθεί, όπως είπαν μερικοί απ’ αυτούς. Κι ήταν όλοι τους ένας κι ένας. Ψηλοί, ολόστητοι, μελαχρινοί, με στριμμένο το μουστάκι και με κοντοβράκι και γιλέκο σταυρωτό.    Μα και πάνω, απ’ το βουνό, τα ίδια κακά προμηνύματα έρχονται κι όλοι οι

                                                                   Ένα γράμμα του Καπετάν Σταμάτη.   Μετά την βίαιη επιβολή του καθεστώτος της ηγεμονίας στη Σάμο το 1834 οι πρωτεργάτες της επανάστασης εξορίστηκαν και πολλοί έφυγαν οικειοθελώς στην ελεύθερη Ελλάδα. Η κατάσταση όμως για όσους έφυγαν δεν ήταν αυτή που περίμεναν, ο Νικόλας Σταματιάδης στα Σαμιακά, τ. Β σελ. 218 γράφει. «Καίτοι η Ελληνική Κυβέρνησις είχε διατάξει πολλά προς καταυλισμόν των Σαμίων, ο Νομάρχης Ευβοίας και οι υπάλληλοι αυτού έδειξαν ασύγνωστον αδιαφορίαν. Μέρος των μεταναστών περιωρίσθη εις τα εξώτειχα του μεγάλου φρουρίου της Χαλκίδος επί οκτώ ημέρας όπως υποστή την κάθαρσιν, άλλο δε επί των ακτών των νήσων υπό τας καυστικάς ακτίνας του ήλίου. Άμα δε εισήλθον εις την πόλιν της Χαλκίδος ετοποθετήθησαν εις Τεμένη άνευ θυρών, εν υπαίθροις, εν υπογείοις. Αι κακουχίαι και αι ταλαιπωρίαι αύται, προεκάλεσαν επιδημικήν νόσον ήτις πολλούς Σαμίους εθέρισεν. Οι δυστυχείς ούτοι άλλα αναμένοντες και των πάντων στερούμεν