Ανθολόγιο Σάμου

    Ο Κλήρος της Σάμου κατά την περίοδο της κατοχής.    Απ’ το βιβλίο της Θάλειας Ζαΐμη, «Ο ΙΠΠΟΚΡΆΤΗΣ ΖΑΙΜΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ».      Πνευματικός συμπαραστάτης του Σαμιακού λαού, στην πάλη του για την εθνική του τιμή και αξιοπρέπεια και πολύτιμος βοηθός του ΕΑΜ στο σκληρό καθημερινό του αγώνα, υψώθηκε ο κλήρος της Σάμου. Η στάση του – με μερικές μόνο εξαιρέσεις – υπήρξε αποφασιστικά και υπέροχα ΕΑΜική. Και πρώτα ο μητροπολίτης του νησιού Ειρηναίος. Μαχητής της ελευθερίας και πολέμιος κάθε σκλαβιάς, διανοούμενος απ’ τους πιο ξεχωριστούς, στάθηκε ενεργά στο πλευρό μας μ’ όλο το ηθικό κύρος του. Δόθηκε χωρίς επιφυλάξεις στον αγώνα εναντίον του φασισμού και της φασιστικής σκλαβιάς.    Όταν η Σάμος μαύριζε απ’ τους μελανοχίτωνες, όταν ο άξονας φαινόταν να κυριαρχεί παντού, ο δεσπότης του νησιού, ατρόμητος αγωνιστής, κήρυττε στις εκκλησίες μπροστά στον εκστατικό λαό την ανάγκη του αγώνα για την εθνική απελευθέρωση και κοινωνική δικαιοσύνη. Με θάρρος έδιωξε από κοντά του μια κλίκα εκμε

Το λεπροκομείο Καρλοβάσου κατά την περίοδο της                                                        κατοχής.    Από περιγραφή του αντιπροσώπου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Κουρβουαζιέ που ήρθε στη Σάμο για διανομή τροφίμων.    Σε απόσταση δέκα χιλιομέτρων από το Καρλόβασι είναι ένα λεπροκομείο. Δεν υπάρχει δρόμος για να φθάσεις μέχρι αυτό. Οι ζωντανοί – νεκροί οι παραμένοντες εκεί δεν δέχονται ποτέ επισκέψεις. Με βλέπουν καθώς προχωρώ προς αυτούς κάτω από ένα φοβερό ήλιο με συγκινητικές εκδηλώσεις. Η χαρά τους καθώς με δέχονται είναι απερίγραπτος και όταν τους δίνω το χέρι τα πρόσωπά τους ακτινοβολούν από χαμόγελο. Ένας από αυτούς πρώην καθηγητής γαλλικών στο Ροβέρτειο Κολέγιο της Μυτιλήνης αυτοσχεδιάζει ένα καλωσόρισμα που τελειώνει.    «Ποτέ κανείς δεν έρχεται να μας δει. Δεν δεχόμαστε ούτε επισκέψεις ούτε γράμματα. Δεν έχουμε καμιά επαφή με τους έξω. Και εν τούτοις ζούμε».    Ποτέ επίσκεψη, εξαιρέσει της εβδομαδιαίας του γιατρού ή του παπά που θα έπρεπε ν’ αναγνώσει την

                  Το υποβρύχιο Κατσώνης στο λιμάνι του                                     Καρλοβάσου.             Απ’ το βιβλίο του Κ. Πτινη «Χρονια κατοχής».      Την 1 ην Ιουνίου (1943) ο Κατσώνης συνεχίζων την περιπολίαν του διήρχετο το στενόν Σάμου – Ικαρίας και περιπόλει έξω του λιμένος Καρλόβασι. Εκεί εντοπίζει Ιταλικόν εξοπλισμένον φορτηγόν άνω των 7000 τόννων, το οποίον ήτο παραβεβλημένον εις την προβλήτα, κατά τρόπον όμως ώστε από το άνοιγμα της εισόδου του λιμένος μικρόν μόνον εφαίνετο.    Ο κυβερνήτης του Κατσώνη επερίμενε την κατάλληλον ευκαιρίαν δι’ επίθεσιν και την επερίμενε με υπομονήν και επιμονήν. Παρενέπεσεν όμως εν τω μεταξύ είσοδος και έξοδος εις τον λιμένα του Καρλοβάσου ιταλικού περιπολικού και η ώρα παρήρχετο. Όταν κατά την 20.15 Κατσώνης απεφάσισε να χειρίσει προς επίθεσιν εναντίον του ιταλικού φορτηγού είχε πλέον επέλθει το σκότος της νυκτός και, λόγω των δυσκολώτατων συνθηκών της προσβολής, ηναγκάσθη να διακόψη την απόπειράν του. Απεμακρύνθη τότε προ