Οι γενναίοι του Μαραθοκάμπου.

                    Οι γενναίοι του Μαραθοκάμπου.

Απ’ το βιβλίο του Κ. Γ. Καμπούρη «Το χρονικό της Σάμου», τόμ. 3^ος σελ.176

 

Όλοι οι Σαμιώτες όλων των χωριών της Σάμου, χωρίς καμιά εξαίρεση, έκαμαν το καθήκον τους. Ίσως θα έπρεπε να εξαιρέσουμε απ’ τον κανόνα τους δυο αρχικαλικάντζαρους το Μανώλη Χατζηστεφανή της Χώρας και Δημήτρη Κώνστα του Μαραθοκάμπου, επειδή σ’ αυτούς  έστειλε ο Καπετάν Πασάς τα γράμματα να προτρέψουν τους φίλους τους να προσκυνήσουν. Όλοι όμως οι άλλοι όχι μόνο έμειναν ασάλευτοι και απτόητοι αλλά προσέφεραν και το αίμα τους και μερικοί μάλιστα και όλο το βιός τους.

Μα το χορό της προσφοράς και της θυσίας  τον σέρνουν οι Μαραθοκαμπίτες. Εν τούτοις περιδιαβάζοντας όλο το Μαραθόκαμπο δεν είδα πουθενά στημένο ούτε άγαλμα ούτε ηρώο. Και τότε γεμάτος απορία γι’ αυτή την απουσία μνημείων, έκαμα την ερώτηση.

Μα καλά εκτός του αγάλματος του Μαραθοκαμπίτη ήρωα, του Σταμάτη Γεωργιάδη, που όλοι οι Σάμιοι με περηφάνια προφέρουν το ένδοξο όνομά του Καπετάν Σταμάτη, κανένας άλλος απ’ τους γενναίους Μαραθοκαμπίτες που πολέμησαν για τη λευτεριά της Σάμου δεν εκρίθη άξιος να τιμηθεί με ένα μνημείο που να συμβολίζει τα κατορθώματά τους λ.χ.

1 -- Τον καπετάν Σεβαστό Γιαγά, μεγάλο και ενθουσιώδη πατριώτη, ψύχραιμο πολεμιστή, δεύτερο χιλίαρχο του Μαραθοκάμπου, αξιωματικό του Ναπολέοντα ανδραγαθήσαντα στο Αμπουκίρ της Αιγύπτου, πολεμήσαντα στο πλευρό του Καπετάν Σταμάτη στον Κάβο Φονια, υμνηθέντα από τον ποιητή μας Κλεάνθη για την ανδρεία του, μετάσχοντα στις πιο επικίνδυνες επιχειρήσεις στη Μ. Ασία, του οποίου όμως το τέλος , λόγω αιχμαλωσίας του και ολιγωρίας των ιθυνόντων τότε στα πράγματα του Μαραθοκάμπου να πληρώσουν λίτρα, υπήρξε πικρό.         

2 -- Τον ατρόμητο πυρπολητή Κ. Κοντραφούρη που προσέφερε στον ιερό αγώνα το πλοίο του (σκαρί Τσερνίκι) και πολέμησε σε Ψαριανά και Σπετσιώτικα πυρπολικά στην Τένεδο, στη Χίο στο πυρπολικό του Κανάρη, στη Σάμο στο πυρπολικό του Βατικιώτη, που πυρπόλησε τον μεγάλο Τουνέζικο Πάρωνα των είκοσι κανονιών και θαλασσομάχησε μέρες και νύχτες έξω απ’ την Αλεξάνδρεια  κατασκοπεύοντας το στόλο του Ιμπραήμ.

3 -- Το Σταμάτη Αλέξη άφοβο και γενναίο δεξή χέρι του Καπετάν Σταμάτη, πρώτο και καλύτερο σε όλες τις επικίνδυνες αποστολές, σε όλες τις μάχες και σε όλες τις επιδρομές σε γη και θάλασσα.

4 -- Το γενναίο Θεόδωρο Ματζουράνη, που όταν ο θρυλικός «Αχιλλεύς» βρέθηκε περικυκλωμένος από εννέα Αιγυπτιακά πολεμικά πλοία και διατάχτηκε να κατεβάσει τα πανιά του, εκτελών αντίθετη διαταγή του Καπετάν Σταμάτη να αυξηθούν τα πανιά αψηφών τις μπούκες των κανονιών και τη βροχή των σφαιρών πήδηξε πάνω στα κατάρτια και προσέδεσε κι’ άλλα ιστία και τότε ο «Αχιλλεύς» με μια τολμηρή και μεγαλειώδη προσπάθεια, αψηφών τις κανονιές, διέσπασε τον κλοίο, διέφυγε την αιχμαλωσία και συνέχισε την ένδοξη πορεία του!

5 -- Τους αγωνιστές Γ. Καβλαντούρο, Μιχ. Σφόνδυλα και Νεοφ. Καραγεωργίου που επικεφαλείς του πληρώματος του «Αχιλλέα» και με γενικούς αρχηγούς τον Καπετάν Σταμάτη και το Σταμάτη Αλέξη αιχμαλώτισαν ένα μεγάλο φορτηγό Πάρωνα του εχθρού και ξεπάστρεψαν ναυμαχούντες και πεζομαχούντες όλο το πλήρωμα κι όλη τη φρουρά του.

6 -- Έπειτα είναι και οι τολμηροί επιδρομείς κατά της Μικράς Ασίας για λαφυραγώγηση, προς οικονόμηση πολεμοφοδίων και άλλων εφοδίων για τον ιερό αγώνα. Στις επιδρομές αυτές εκτός των πάντοτε παρόντων Γιαγά και Αλέξη διακρίθηκαν: Δ. Γιαγάς, Μ. Ωρολογάς, Ι. Πατσαβούρας, Δ. Κουδούνης, Δ. Λάιος, Α. Θαλασσινός, Μ. Σφονδυλας, Α. Κεντούρης, Σ. Μανδαλος, Γ. Τσίμπλης, Σ. Βουρλιώτης, και άλλοι, καθώς και η Σαμιώτισα Μπουμπουλίνα η καπετάνισα Τρεχαντήρα. Είναι και οι 33 Μαραθοκαμπίτες που σφάχτηκαν με αγριότητα και λύσσα από τους τούρκους στα Βουρλά της Μ. Ασίας, όταν κηρύχθηκε η Ελληνική επανάσταση.

Αλλά και μετά το «21» οι Μαραθοκαμπίτες σ’ όλους τους λυτρωτικούς αγώνες που ακολούθησαν είπαν το παρών. Μεταξύ δε αυτών αναφέρουμε τον γενναίο Αδ. Κυριακόπουλο, εθελοντή στην επανάσταση του Πηλίου της Θεσσαλίας (1877) που έπεσε μαχόμενος στη Μακρινίτσα.

Τέλος έχουμε το 1912, όταν ο Σοφούλης αποβιβάζεται στη Σάμο και πρώτοι οι Μαροθοκαμπίτες τάσσονται στο πλευρό του και μάχονται στο Μπαϊρακτάρη και κατόπιν μετέχουν σαν εθελοντές στις αθάνατες εποποιίες του ελληνικού στρατού, Μπιζάνι – Λαχανά και παντού όπου υπήρχε κάλεσμα της πατρίδας.