Ανθολόγιο Σάμου

                Δυο αξιομνημόνευτοι νόμοι της                                            Ηγεμονίας Σάμου. Μεταξύ των άλλων Νόμων της Ηγεμονικής Νομοθεσίας της Σάμου, που όπως λένε οι νομικοί ήταν τέλεια και θα την ζήλευαν   πολλές σημερινές ανεπτυγμένες κοινωνίες, υπήρχαν και δυο φιλανθρωπικοί Νόμοι που προστάτευαν τους φτωχούς και τους κατατρεγμένους. Η Ηγεμονική Κυβέρνηση δεν τους άφηνε έρμαιο του κάθε απατεώνα, πλεονέχτη κι εκμεταλλευτή και φανερώνουν το αξιοζήλευτο πολιτιστικό   και φιλανθρωπικό επίπεδο της μικρής Ηγεμονίας της Σάμου. Νόμοι που ακόμα και σήμερα τους επικαλούνται χωρίς να τολμούν να τους εφαρμόσουν. Ο πρώτος αφορούσε τα δικαιώματα των πενήτων, των φτωχών και ψηφίστηκε το 1863, ηγεμονεύοντος του Μιλτιάδη Αριστάρχη και ο δεύτερος, περί της μη εκποιήσεως της τελευταίας κατοικίας των υπερχρεωμένων άπορων οφειλετών και ψηφίστηκε το 1895 Ηγεμονεύοντος του Γεωργίου Βέροβιτς. Φτωχός θεωρούταν αυτός που τα έσοδά μόλις επαρκούσαν για την διατροφή   του ίδιου και

        Το λιμάνι της Σάμου από περιγραφές του 1680. Τρία παράλληλα κείμενα του τέλους του 17 ου αιώνα για το Τηγάνι της Σάμου δίνουν μια αρκετά ολοκληρωμένη εικόνα της μορφής ενός λιμανιού που έχει μεν ναυτική κίνηση αλλά δεν διαθέτει κτιστές εγκαταστάσεις. Η σχέση λιμανιού με την Μεγάλη Χώρα και η θέση αμφοτέρων στο στενό περιγράφεται και από τους τρεις συντάκτες των κειμένων. Το θαλάσσιο στενό της Σάμου αποκαλείται από τον Ιωσήφ Γεωργειρήνη στα 1678 «φωλεά πειρατών…..εκ Μελίτης, Λιβόρνου, Σαβαδίας ή Σάρδους» και το Τηγάνι «παλαιός λιμήν διά κάτεργα». Το μόνο κτίσμα για το οποίο μιλά ο Γεωργειρήνης είναι μια μικρή εκκλησία με πηγάδι, αφιερωμένο στον Αϊ – Νικόλα από όπου τα πλοία προμηθευόταν πόσιμο νερό. Στον χάρτη του Petr Schen k που συνόδευε την περιγραφή το στενό σημειώνεται με το τούρκικο όνομα «Dard Bogazy», από όπου «επιτίθενται οι πειρατές στο νησί», ενώ δίπλα στο «Tigani Port» προς βορρά έχει σχεδιαστεί η εκκλησία του Αϊ – Νικόλα. Ο Ber n ard Randolph το 1687 αναφε

                                    Το τζαμί. Αφού οι τούρκοι καταπάτησαν όλα τα προνόμια του Κιλίτς Αλή, βάλθηκαν να φέρουν και να εγκαταστήσουν Οθωμανούς στη Σάμο και για να τους προσελκύσουν θα τους παραχωρούσαν τα καλύτερα κτήματα του κάμπου της Χώρας, όπως έλεγαν. Ένα σοβαρό εμπόδιο όμως ήταν ότι δεν υπήρχε τζαμί για να προσεύχονται οι πιστοί και ν’ αναπέμπουν τις δεήσεις τους προς τον Αλλάχ. Αυτή την έλλειψη αποφάσισαν οι τούρκοι να την καλύψουν και να χτίσουν ένα τζαμί κοντά στο διοικητήριο στη Χώρα (κονάκι) με αγγαρείες των ραγιάδων φυσικά. Το χτίσιμο του τζαμιού δεν το είδαν με καλό μάτι κι ανησυχούσε τους χωρίτες και γενικά οι Σαμιώτες, γιατί δεν ήταν μόνο οι αγγαρείες που τους υπέβαλε ο δυνάστης, άλλα όταν θα τελείωνε κι άρχιζε να λειτουργεί θα κατέφθαναν τουρκικές οικογένειες και θα έχαναν τα σπίτια τους και τα κτήματά τους. Μεγάλο κακό απειλούσε την Σάμο κι έπρεπε να βρεθεί τρόπος να σταματήσει η κατασκευή του. Στην δύσκολη αυτή περίσταση βρέθηκε ο σωτήρας.

             Καρλόβασι 28η και 29η Ιουλίου 1824.                           Δυο μέρες ηρωισμού κι αυτοθυσίας. Μετά την καταστροφή των Ψαρών ο τούρκος στόλαρχος   Χοσρέφ πασάς πήγε με τον στόλο του στη Μυτιλήνη για να γιορτάσει το μπαϊράμι. Εκεί έτυχε να βρίσκεται ένας Άγγλος πλοίαρχος τον οποίο επιφόρτισε να μεταφέρει επιστολή στο Λυκούργο στη Σάμο, στην οποία του υπενθύμιζε την καταστροφή της Κάσσου και των Ψαρών και ζητούσε απ’ τους Σαμιώτες να δηλώσουν υποταγή στο σουλτάνο, γιατί διαφορετικά θα τους περίμενε η ίδια τύχη. Ο Άγγλος πλοίαρχος ήρθε στη Σάμο, επέδωσε την επιστολή στο Λυκούργο και του συνέστησε να δηλώσει υποταγή για να μην καταστραφεί το νησί. Η απάντηση που πήρε ήταν αρνητική, έκανε όμως κι ο ίδιος μια περιοδεία στα χωριά για να διαπιστώσει τη γνώμη του λαού κι απ’ όλους εισέπραξε την ίδια απάντηση. Στις 28 Ιουλίου, ημέρα Τρίτη ο στόλος του Χοσρέφ εμφανίστηκε να κατεβαίνει προς την Σάμο. Ήταν κάτι το φοβερό, αποτελούταν από τρακόσα περίπου καράβια πολεμικά κ