Τι ήταν η Μάγκα.

                              Τι ήταν η Μάγκα.
  Όπως γράφει στο βιβλίο του «Λίγα απ’ όσα άκουσα κι’ απ όσα έζησα» ο δικηγόρος Κώστας Γαρουφαλής «μάγκα ήταν η δωρεά παροχή εργασίας προς τον εργοδότη από όλους τους εργάτες του, από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου, καθ’ όλες τις Κυριακές και τις άλλες γιορτές και αργίες». Το φαινόμενο αυτό φαίνεται να συνέβαινε αποκλειστικά στο Καρλόβασι απ’ τους βυρσοδέψες και τ’ άλλα μεγάλα αφεντικά εκείνης της εποχής.

Κατά τη δεκαετία του 1960 που εργαζόμουν στην τράπεζα στο Καρλόβασι, χωρίς να έχω υπόψη μου τα γραφόμενα του Κ. Γαρουφαλή κι επειδή μου αρέσει ν’ ακούω παλιές ιστορίες, διαφορετικά μου τα είχε διηγηθεί κάποιος γέρος  Καρλοβασίτης, παλιός εργάτης στα βυρσοδεψεία που τα είχε ζήσει προσωπικά.

Τα αφεντικά, όπως έλεγε, οι βυρσοδέψες δηλαδή, είχαν καθιερώσει να πληρώνουν τους εργάτες κάθε Κυριακή μετά τη λειτουργία στα σπίτια τους.

Μαζευόταν λοιπόν έξω απ’ το σπίτι του αφεντικού οι εργάτες και μέχρι να τακτοποιηθούν οι καταστάσεις πληρωμής και τα βιβλία, τους ανέθεταν κανένα κουτσοδούλι όπως έλεγαν, έτσι για να μην περιμένουν άπραγοι στο δρόμο και την αυλή. Συνήθως το κουτσοδούλι ήταν καλά προετοιμασμένο, τα υλικά ήταν στον τόπο τους και περίμεναν και οι καταστάσεις τακτοποιούταν συνήθως κατά το ηλιοβασίλεμα και βάλε.

Δεν πιστεύω να θέλετε μεροκάματο γι’ αυτό το κουτσοδούλι; Μ’ αυτά τα κουτσοδούλια όμως χτίστηκαν οι μάντρες και δημιουργήθηκαν τα περιβόλια του κάμπου του Καρλοβάσου που υπάρχουν μέχρι σήμερα και πολλά άλλα.
  Στις εκλογές του 1906 για πρώτη φορά, στο Καρλοβασι της Σάμου κι ίσως στο πανελλήνιο, ακούστηκε το πρώτο σοσιαλιστικό σύνθημα «κάτω η μάγκα», απ’ τον υποψήφιο πληρεξούσιο του Καρλοβάσου Ζαχαρία Βοντζαλίδη. Ο αντίπαλός του ο Εμ. Βλιάμος, δικηγόρος, γιός μεγάλου αφεντικού αψήφησε το «γιο του παπά» όπως τον έλεγαν περιφρονητικά τα μεγάλα «τζάκια» του Καρλοβάσου, με αποτέλεσμα για πρώτη φορά ο Εμ. Βλιάμος να χάσει τις εκλογές και πληρεξούσιος του Καρλοβάσου να εκλεχθεί ο Ζαχαρίας Βοντζαλίδης, ο γιός του παπά όπως τον έλεγαν.