Το χειμερινό ηλιοστάσιο και η γιορτή των Χριστουγέννων.

Σχετική εικόνα
Το χειμερινό ηλιοστάσιο και η γιορτή των Χριστουγέννων.                                                                                               
Από τα πανάρχαια χρόνια όλοι οι λαοί της Ευρώπης γιόρταζαν με μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 22 – 25 Δεκεμβρίου.
Κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο ο ήλιος βρίσκεται στο κατώτατο σημείο της τροχιάς του, στις πύλες του ήλιου όπως έλεγαν οι Χαλδαίοι αστρονόμοι, περνά πάνω απ’ τον τροπικό του Αιγόκερου κι αλλάζει κατεύθυνση, στρέφεται πάλι προς τα βόρεια. Για το βόρειο ημισφαίριο είναι η αρχή του χειμώνα, η μέρα αρχίζει να μεγαλώνει, η ατέλειωτη νύχτα να μικραίνει κι έδινε χαρά και ευφορία στους λαούς της Ευρώπης για την επάνοδο του αήττητου ήλιου, την αναγέννησή της φύσης, που η γη θ’ ανθοφορούσε και θα καρποφορούσε πάλι χάρη σ’ αυτόν και μόνο σ’ αυτόν.
Οι αρχαίοι Έλληνες  κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου γιόρταζαν την γέννηση του Διόνυσου. Τον αποκαλούσαν «σωτήρα» και «θείο βρέφος» που γεννήθηκε απ’ τη παρθένο Σεμέλη.
Οι Αιγύπτιοι στις 25 Δεκεμβρίου γιόρταζαν την γέννηση του Θεού –ήλιου Όσιρη, οι Βαβυλώνιοι και οι Φοίνικες  τον θεό ήλιο - Βαάλ και οι Πέρσες λάτρευαν την γέννηση του Αήττητου ήλιου Μίθρα, που τη λατρεία του δανείστηκαν και οι Ρωμαίοι.
Οι Ρωμαίοι με μεγάλη μεγαλοπρέπεια γιόρταζαν τα Σατουυρνάλια, τη γέννηση του Κρόνου, ήταν η «ημέρα του αήττητου ήλιου» και οι γιορτές διαρκούσαν πολλές μέρες. Τα Μπρουμάλια, με επίκεντρο την 25η Δεκεμβρίου και την γέννηση του Θεού Μίθρα, του ανίκητου ήλιου, που δανείστηκαν απ’ τους Πέρσες.
Σήμερα τις ίδιες αυτές μέρες οι γιορτάζουμε τα δωδεκάμερα με επίκεντρο στις 25 Δεκεμβρίου που γιορτάζουμε τη γέννηση του Σωτήρα Χριστού.
Το πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Χριστός δεν είναι γνωστό. Στη Καινή Διαθήκη καμιά αναφορά δεν γίνεται και οι μελετητές, μετά από πολλές έρευνες, υποστηρίζουν ότι πιθανόν να γεννήθηκε κάποιο φθινόπωρο των ετών 6 – 2 π.Χ.
Η Εκκλησία δεν γιόρταζε την γέννηση του Ιησού τους τρείς πρώτους αιώνες,  θεωρούσαν πιο σημαντικά γεγονότα την Σταύρωση και την Ανάσταση και πίστευαν ότι ο ερχομός Του στη Γη ήταν η αρχή των δοκιμασιών Του. Εκτός τούτου τον εορτασμό των γενεθλίων τον θεωρούσαν ειδωλολατρικό έθιμο και σαν ημέρα μνήμης των Αγίων και των Μαρτύρων όριζαν αυτή του θανάτου τους.
Ίχνη της γιορτής των Χριστουγέννων φάνηκαν τις πρώτες δεκαετίες του 4ου μ.Χ. αιώνα στην Εκκλησία της Ρώμης και για πρώτη φορά αναφέρεται το 336 μ.Χ., χωρίς καθορισμένη ημερομηνία εορτασμού της. Τελικά όμως με εγκύκλιο του πάπα Ιουλίου Α (337-352 μ.Χ.) καταργήθηκαν όλες οι άλλες ημερομηνίες και καθιερώθηκε η 25 Δεκεμβρίου.
Ο καθορισμός της εορτής των Χριστουγέννων αυτή την ημερομηνία είχε μεγάλη σημασία γιατί η γέννηση του θεού ήλιου των ειδωλολατρών αντικαταστάθηκε με την γέννηση Ιησού που ταυτιζόταν με τον ήλιο και παραμέριζε τις μεγάλες παγανιστικές γιορτές,, που διαφορετικά δεν ήταν εύκολος ο ξεριζωμός τους.
Αυτό άλλωστε ήταν και το πιστεύω του πάπα Γρηγορίου του Μεγάλου (590-604 μ.Χ.) που έλεγε ότι οι γιορτές των εθνικών πρέπει ν’ αντικατασταθούν με Χριστιανικές κι αυτό δεν συνέβη μόνο με την γιορτή των Χριστουγέννων.
Αργότερα το έθιμο μεταφέρθηκε στην ανατολή πιθανόν απ’ τον Γρηγόριο τον Νανζιανζινόν το 378-381 μ.Χ. περίπου.
Στην ανατολική Εκκλησία λέγεται ότι πρώτος ο Μέγας Βασίλειος την καθιέρωσε στη Καισάρια το 376 μ.Χ. και περί το 380 μ.Χ. ο Ιωάννης Χρυσόστομος (345-407 μ.Χ.) σε ομιλία του για τη γέννηση του Χριστού, αναφέρει ότι είχαν αρχίσει στην Αντιόχεια να γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου. Το σίγουρο όμως είναι ότι την εποχή του Ιουστινιανού, τον 6ον αιώνα, ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είχε εξαπλωθεί σ’ ολόκληρη σχεδόν την Ανατολή.
Μπορεί οι ειδωλολατρικές γιορτές ν’ αντικαταστάθηκαν με τις χριστιανικές, τα περισσότερα έθιμα όμως και οι παραδόσεις παρέμειναν αναλλοίωτες στη μνήμη του κόσμου και παρά τον πόλεμο της Εκκλησίας δεν μπόρεσε να ξεριζώσει.  
Τα δώρα, οι στολισμοί, τα κάλαντα, το χριστουγεννιάτικο δέντρο, τα τυχερά παιχνίδια, ακόμα και τα χοιροσφάγια, οφείλουν την προέλευσή τους στις παγανιστικές αυτές γιορτές. Παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό ήταν το  χοιρινό παλιά Ρωμαϊκή συνήθεια, η γεμιστή γαλοπούλα, που πατρίδα της είναι η Αμερική καθιερώθηκε πολύ αργότερα.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τζαμί στη Σάμο.

Πως χτίστηκε ο Προφήτης Ηλίας του Κέρκη.

ο προσκύνημα του Τζωρτζ Μπους στη Αγία Παρασκευή στο Μαραθόκαμπο