Η Παναγία του Κέρκη σώζει την Σάμο.

              Η Παναγία του Κέρκη σώζει την Σάμο.

Μετά το φιάσκο που έπαθε ο Χοσρέφ Πασάς, απ’ τους Σαμιώτες και τον Ελληνικό στόλο, στις 6 Αυγούστου του 1824, που έχει καθιερωθεί εθνική εορτή για την Σάμο, ο υπερόπτης Αιγύπτιος Ιμπραήμ πασάς, που βρισκόταν με το στόλο του στην Αλικαρνασσό, το θεώρησε σαν αδυναμία των Τούρκων και πήρε την αλαζονική απόφαση να ξεμπερδέψει ο ίδιος με την Σάμο πριν αποβιβαστεί στο Μοριά και να δείξει στους Τούρκους τις ικανότητές του.

Με έδρα του την Κω, απ’ τις 6 Σεπτεμβρίου άρχισε να βολιδοσκοπεί την κατάσταση, οι Σαμιώτες κι ο Ελληνικός στόλος κατάλαβαν το σκοπό του κι ετοιμαζόταν να τον αντιμετωπίσουν, άλλα κι ο καιρός δεν ήταν ευνοϊκός. Το πρωί στις 8 του μήνα προσπάθησε με τέχνασμα να ξεγελάσει τον Ελληνικό στόλο, να τον απομακρύνει και ν’ αποβιβάσει στρατό στα παράλια του κόλπου του Μαραθοκάμπου. Οχυρά με κανόνια στη περιοχή του τμήματος  αυτού υπήρχαν στον Μπάλο, στον Ανεμόμυλο, που θα πρέπει να ήταν κάπου ανατολικά του Όρμου, στου Χαντήρι τον κάβο στον Αγριλιώνα, και στον Αη-Γιάννη τον Ελεήμονα

Ο Ελληνικός στόλος δεν παραπλανήθηκε απ’ τα κόλπα του Ιμπραήμ, η αντίσταση ήταν μεγάλη τόσο από στεριά όσο κι από θάλασσα, αλλά και η ξαφνική τρικυμία που ξέσπασε του προξένησε πάρα πολύ μεγάλες ζημιές. Έτσι ντροπιασμένος κι αυτός  εγκατέλειψε την προσπάθειά του κι άνοιξε πανιά για την Πελοπόννησο.

 

Για το ίδιο γεγονός κάνει λόγο κι ο Κ. Νικόδημος ο υποναύαρχος του Ελληνικού στόλου, στο βιβλίο του «Απομνημονεύματα εκστρατειών και ναυμαχιών του Ελληνικού στόλου», σελίδα 63, έκδοση Αθήνα 1862.

«Ο εχθρικός στόλος δευθυνόμενος εις την Σάμον και φέρων μεθ’ εαυτού όλα τα μικρά πολεμικά, φορτηγά και στρατοφόρα πλοιάρια, σκοπόν είχε να την κυριεύσει, η επισυμβάσα όμως τρικυμία εματαίωσε τους ολέθριους σκοπούς του. Τωόντι, εάν η τρικυμία εκείνη δεν επήρχετο δια να διασκορπίσει τον εχθρικόν στόλον, φρονώ, ότι ήθελον επιτύχει τα κατά της Σάμου ολέθρια σχέδιά του, διότι την επιούσαν, με όλην την σταθεράν απόφασιν ην είχεν ο ελληνικός στόλος να πολεμήσει, δεν ήθελε δυνηθεί να προφυλάξει όλα τα ευρύχωρα και εκτεταμένα παράλια της νήσου ταύτης δια να μη κάμη απόβασιν ο εχθρός, δια τον λόγον, ότι ο εχθρικός στόλος ναυμαχών με τον ελληνικόν, αποσπάσματα τούτου με τας σαλούπας, τας λέμβους και τα πλοιάρια ήθελον κάμει απόβασιν εις τα εκτεταμένα παράλια ταύτης όπου ευκολύνοντο και ήθελον την κυριεύσει. Αλλ’ ελυτρώθη διά θαύματος της θείας Προνοίας».

 

Χειρότερα ακόμα έπαθαν οι Τούρκοι την ίδια ακριβώς ημερομηνία και στις ίδιες παραλίες, μετά από δυο χρόνια, όταν οι Σαμιώτες και ο Ελληνικός στόλος απέκρουσαν την τρίτη και τελευταία προσπάθεια των Τούρκων να κατακτήσουν και να καταστρέψουν την επαναστατημένη Σάμο, στα μέσα Ιουλίου του 1826.

Αρχές Σεπτεμβρίου δόθηκε στους Τούρκους μια πολύ καλή ευκαιρία, όταν ο Ελληνικός στόλος είχε απομακρυνθεί και τα λίγα, στραπατσαρισμένα απ’ τις ναυμαχίες που προηγήθηκαν Ελληνικά καράβια, δεν θα τους δημιουργούσαν μεγάλα προβλήματα. Ας τα διαβάσουμε όμως όπως ο ίδιος ο Επ. Σταματιάδης, τα περιγράφει στα Σαμιακά, Γ. σ. 581.

 «Στις 8 Σεπτεμβρίου 1826 κατέπλευσε στη Σάμο πολυπληθής στόλος κι άραξε στα παράλια του Μαραθοκάμπου. Από τους Σαμιώτες όσοι ήταν αξιόμαχοι πήρανε τα όπλα για ν’ αμυνθούν, οι άρρωστοι και οι γέροι ανεβήκανε στον Κερκετέα. Οι γυναίκες και τα παιδιά είχανε γεμίσει τις εκκλησιές και ζητούσανε το Θείο έλεος. Απεσταλμένοι ξεκινήσανε για όλα τα χωριά του νησιού ν’ αναγγείλουν την άφιξη του εχθρού και να ζητήσουν βοήθεια. Την ίδια μέρα πολλές βάρκες του στόλου φορτωμένες με στρατό προσπαθήσανε να κάνουνε απόβαση, αλλ’ ενώ από την στεριά ετοιμαστήκανε να τους αντικρούσουν «επληρώθη το Γραφικόν Κύριος πολεμήσει υπέρ υμών, υμείς δε ησυχάσετε».

 Ξέσπασε ξαφνικά καταιγίδα, μπατάρισε τις βάρκες κι όσοι ήτανε μέσα σ’ αυτές πνιγήκανε. Η παραλία από το ακρωτήρι της Ψαλίδας μέχρι τον Άγιο Ισίδωρο γέμισε εχθρικά πτώματα, γι’ αυτό οι κάτοικοι πολλά χρόνια δεν τρώγανε ψάρια».

Η Βαγγελίστρα που τα έβλεπε από ψηλά, έκανε και για δεύτερη φορά το θαύμα Της, γλυτώνοντας το νησί απ’ τον όλεθρο και την καταστροφή, την ίδια ημερομηνία, στις 8 του Σεπτέμβρη, την εορτή των γενεθλίων Της, της Παναγίας της Βροντιανής και της Σαραντασκαλιώτισας για τους Σαμιώτες..

 

Κάμπος Μαραθοκάμπου 3 – 12 - 2020-12-03

Ε. Γ. Κιλουκιώτης.