Αλέξανδρος Δηλανάς.

                                 Αλέξανδρος  Δηλανάς.

Ο Αλέξανδρος Δηλανάς, κατά κόσμο Θρασύβουλος Δηλανάς, γεννήθηκε στο Μαραθόκαμπο το 1878. Καταγόταν από την εξέχουσα οικογένεια του χωριού των Δηλανάδων, ο πατέρας του ήταν έμπορος και τον εκτιμούσαν όλοι στο Μαραθόκαμπο για την εντιμότητά του.

Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στο Μαραθόκαμπο, μετά την αποφοίτησή του από το Πυθαγόρειο γυμνάσιο, γράφτηκε το 1899 στη Θεολογική σχολή Αθηνών κι όταν τελείωσε παρακολούθησε και την Φιλοσοφική.

Θα καρή μοναχός στο μοναστήρι της Μεγάλης Παναγίας το 1901 απ’ τον μητροπολίτη Αθανάσιο Καπουράλη, που καταγόταν απ’ τον Πύργο και το νέο του όνομα Αλέξανδρος το επέλεξε ο ίδιος. Αργότερα θα χειροτονηθεί Διάκος απ’ τον ίδιο μητροπολίτη και στο ίδιο μοναστήρι. Για λίγα χρόνια εργάζεται σαν διευθυντής του ιεροδιδασκαλείου Πάτμου, απ’ όπου πήγε στα Σώκια όπου χειροτονήθηκε ιερέας και το 1910 εκλέχθηκε επίσκοπος Εφέσου, με τον τίτλο  «Επίσκοπος Μυρίνης» και δεν άργησε να γίνει μητροπολίτης στα Σώκια.

Η πατριωτική του δράση ήταν μεγάλη, εμψυχώνει και βοηθάει παντοιοτρόπως τους υπόδουλους Έλληνες και κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο δεν ενδιαφέρθηκε μόνο για τα Ελληνικά συμφέροντα, αλλά και των συμμάχων Άγγλων. Συνελήφθη απ’ τους Τούρκους, υποβάλλεται σε κακουχίες, βασανίζεται, εξορίζεται δυο φορές και καταδικάζεται σε θάνατο, διστάζουν όμως να τον εκτελέσουν. Κατά τον Ιταλοτουρκικό πόλεμο ο Αλέξανδρος διεξάγει διμέτωπο αγώνα κατά των Τούρκων και των Ιταλών.

Μετά την μικρασιατική καταστροφή βρίσκεται στον Πειραιά βοηθώντας τους πρόσφυγες. Το 1934 έγινε μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου, με τη Βουλγαρική κατοχή διώκεται κι εξορίζεται απ’ τους Βουλγάρους και το 1943 τοποθετήθηκε μητροπολίτης Βέροιας και Νάουσας. Οι Βούλγαροι που ξέρουν ποιος είναι δεν τον δέχονται, τελικά όμως κατάφερε να πάει, όπου γνωρίστηκε με τον Γερμανό φρούραρχο που ήταν κι αυτός φιλόλογος κι είχαν κοινά ενδιαφέροντα. Χάρη στον Αλέξανδρο και τη γνωριμία του, η περιοχή δεν θα γνωρίσει θύματα εκτελέσεις και καταστροφές, οι Γερμανοί αποχώρησαν ήσυχα απ’ τη περιοχή. Εκεί θα δεχθεί και την εικόνα της Παναγίας του Σουμελά, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και το σημερινό πασίγνωστο μοναστήρι είναι δικό του δημιούργημα. Οι Σαμιώτες του ζήτησαν να έλθει στην μητρόπολη Σάμου, οι χωριανοί του και οι πατριώτες του τον ήθελαν κοντά τους, δεν το δέχτηκε όμως, προτίμησε να μείνει στη Μακεδονία όπου το ποίμνιό του τον λάτρευε.

Πέθανε το 1958 και ετάφη εκεί.

Πηγή: Κώστα Πτίνη. «Επιφανείς Σάμιοι κληρικοί».